To Maha Mrityunjaya Mantra (Maha σημαίνει μεγάλος, σπουδαίος, Mrityu σημαίνει θάνατος και jaya σημαίνει νίκη) μπορεί να σας βοηθήσει να συντονιστείτε με τη θεραπευτική δύναμη που υπάρχει πάντα μέσα σας υποστηρίζοντας την εξέλιξή σας, ανυψώνοντάς σας σε δύσκολες περιόδους και υπενθυμίζοντάς σας τον υψηλότερο στόχο της ζωής. Το μάντρα αυτό, αφιερωμένο στον Σίβα ως Μrityunjaya (αυτός που νικά τον θάνατο), το συναντάμε στη Rig Veda και αποδίδεται στον σοφό Βασίστα. Το Maha Mrityunjaya είναι ένα μάντρα που θεωρείται ότι νικά τον θάνατο και έχει πολλά ονόματα. Το συναντάμε ως Rudra mantra που παραπέμπει στον εξαγριωμένο και δυνατό Σίβα, ως Tryambakam mantra, που παραπέμπει στα τρία μάτια του Σίβα, και μερικές φορές το συναντάμε ως Mrita-Sanjivini mantra επειδή ήταν μέρος της πρακτικής «αποκατάστασης της ζωής» που δόθηκε στον αρχέγονο σοφό Σούκρα αφού είχε ολοκληρώσει μια εξαντλητική περίοδο λιτότητας. Το Maha Mrityunjaya mantra χαιρετίζεται από τους σοφούς ως η καρδιά των Βεδών. Μαζί με το Gayatri mantra κατέχει την υψηλότερη θέση ανάμεσα στα πολλά μάντρα που χρησιμοποιούνται για διαλογισμό.
Το μάντρα χωρίζεται σε τέσσερις γραμμές, καθεμία από τις οποίες περιέχει οκτώ συλλαβές. Οι μεταφράσεις ποικίλλουν σημαντικά, αλλά οι διαφορές στη μετάφραση αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι οι ήχοι του μάντρα είναι πιο σημαντικοί από ό,τι η ακριβής μετάφρασή του. Αλλά ακόμα κι έτσι είναι σημαντικό να κατανοήσουμε το μάντρα αφού οι συλλαβές του μεταδίδουν τη θρεπτική του ιδιότητα, μας γεμίζουν με την αίσθηση ότι μια μεγάλη δύναμη καλοσύνης κατοικεί μέσα μας, μας ανυψώνουν σε περιόδους δυσκολίας και μας βοηθούν να θυμηθούμε, ακόμη και στη μέση της πολυάσχολης ζωής μας, τον υψηλότερο στόχο της ίδιας της ζωής.
Υπήρξε μια εποχή που λέγεται ότι δεν υπήρχε θάνατος. Oι άνθρωποι δεν πέθαιναν ποτέ και γέμιζαν όλον τον πλανήτη, με αποτέλεσμα οι πηγές και οι πόροι ζωής να αρχίσουν να εξαντλούνται. Ετσι δόθηκε στον Yama η αποστολή να φέρνει τον θάνατο για να αποκαταστήσει την ισορροπία της φύσης και να ανακουφίσει τα δεινά του πλανήτη. Ο θάνατος χρειαζόταν υπηρέτες για να ολοκληρώσει το έργο του. Οι αρρώστιες, η πείνα, τα ατυχήματα και τα γηρατειά έπαιξαν αυτόν τον ρόλο και έδρασαν ως αγγελιοφόροι του θανάτου. Ομως, μη κατανοώντας τη θέση του θανάτου στην τάξη του Σύμπαντος, όλα τα όντα φοβήθηκαν τον θάνατο και ανησυχούσαν μήπως φύγουν πριν την κατάλληλη στιγμή. Οταν ερχόταν εκείνη η ώρα του θανάτου, ο φόβος τους ήταν τόσο μεγάλος που τους οδηγούσε σε ακόμη μεγαλύτερη δυστυχία.
Για να ξεπεράσουν αυτόν τον φόβο λέγεται ότι ο ίδιος ο Σίβα έδωσε στην ανθρωπότητα το Maha Mrityunjaya mantra. Κάθε φορά που υπάρχουν ατονία, αγωνία, άγχος, θλίψη ή ασθένεια ή όταν ο φόβος του θανάτου εισβάλλει πολύ έντονα στο πεδίο της επίγνωσης, αυτό το μάντρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θεραπεία, για διατήρηση της ζωτικότητας και για καταφύγιο. Το Maha Mrityunjaya mantra είναι ένα από τα πιο σημαντικά μάντρα της γιόγκα. Αποκαθιστά την υγεία και την ευτυχία και φέρνει ηρεμία μπροστά στον θάνατο. Οταν το θάρρος και η αποφασιστικότητα μπλοκάρονται, το μάντρα αυτό είναι εκεί για να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τα εμπόδια ξυπνώντας μέσα μας μια θεραπευτική δύναμη που φτάνει βαθιά μέσα στο σώμα και στον νου.
Οπως ένα φυτό συλλέγει υπομονετικά τα θρεπτικά συστατικά από το έδαφος, από τη γη, έτσι και οι θεραπευτικές και θρεπτικές δυνάμεις εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα μέσω τροφών, φαρμάκων, υποστηρικτικών συναισθημάτων και ενθαρρυντικών σκέψεων. Το Maha Mrityunjaya mantra προσελκύει και προσκαλεί αυτές τις δυνάμεις και δημιουργεί ένα εσωτερικό γόνιμο περιβάλλον για να ενισχύσει την αποτελεσματικότητά τους. Ετσι το μάντρα αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε φορά που ξεκινάει κάποιος οποιαδήποτε διαδικασία αποκατάστασης.
Το μάντρα αυτό μπορεί να απαγγελθεί κατά τη λήψη φαρμάκων γιατί προετοιμάζει το σώμα και τον νου να τα χρησιμοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Στην Ινδία, όταν η τέφρα (bhasma) σκεπάζει το σώμα (είτε ως φαρμακευτική είτε ως πνευματική πράξη), απαγγέλλεται το μάντρα αυτό. Και έτσι, κάθε φορά που προκύπτουν θέματα υγείας, ζωτικότητας ή ελευθερίας από τον φόβο που σχετίζεται με τον θάνατο, το μάντρα αυτό εμφανίζεται φυσικά ως θεραπεία και παρηγοριά.
Λέγεται επίσης ότι όσοι ασχολούνται με τα θεραπευτικά επαγγέλματα θα ωφεληθούν από την τακτική απαγγελία του Maha Mrityunjaya mantra αφού μέσα από αυτό θα αντλήσουν από ένα άπειρο απόθεμα ενέργειας και έτσι θα αποτρέψουν την εξάντληση ενώ ταυτόχρονα ανοίγουν ένα κανάλι θεραπείας από το οποίο μπορεί να τραφεί η ζωή.
Οι ιστορίες που εξυμνούν τον Σίβα ως Mrityunjaya και εκθειάζουν την πρακτική του μάντρα αφθονούν. Πολλές από αυτές είναι αλληγορικές, άλλες θέλουν απλά να προσφέρουν έμπνευση και άλλες αποκαλύπτουν λεπτομέρειες σχετικά με συγκεκριμένες πρακτικές.
Η δύναμη του μάντρα έχει εξηγηθεί από τον ίδιο τον Σίβα στο Netra Tantra, μια συνομιλία που καταγράφηκε μεταξύ του Shiva και της συζύγου του, της Parvati. Στην αρχή του κειμένου η Παρβάτι ρωτάει: «Τα μάτια σου είναι τόσο όμορφα, γεμίζουν με τα δάκρυα της συμπόνιας. Πώς είναι δυνατόν από τέτοια μάτια να φούντωσε η τρομερή φωτιά που μπορεί να κάνει τον ίδιο τον θάνατο στάχτη;».
Ο Σίβα απάντησε: «Ελα να ενωθούμε στη γιόγκα, Παρβάτι, γιατί μόνο τότε θα μπορέσεις να καταλάβεις πώς η φωτιά μέσα στα μάτια μου είναι το αθάνατο ελιξίριο. Το φως στα μάτια μου διαπερνά τα πάντα. Διαχέεται προς κάθε κατεύθυνση και κατοικεί σε όλες τις καταστάσεις, της εγρήγορσης, του ονείρου και του ύπνου. Είναι η πηγή της ζωής για όλα τα ζωντανά πλάσματα. Αυτό θα το ζήσεις μόνο μέσα στην πρακτική της γιόγκα και δεν είναι δυνατόν να έχουν αυτή την εμπειρία όσοι δεν προσπαθούν με όλες τους τις δυνάμεις.
Το φως στα μάτια μου είναι το ίδιο με τη λάμψη του καθενός. Είναι η υψηλότερη μορφή εσωτερικής δύναμης. Είναι η δύναμη της θέλησης, η αδάμαστη θέληση της ψυχής. Εδώ βρίσκεται ο σπόρος της σοφίας, η δύναμη να γνωρίζεις και η δύναμη να ενεργείς. Είναι μέσω αυτής της δύναμης, που είναι εγγενής σε εμένα, που καταστρέφω και δημιουργώ.
Ολο το Σύμπαν είναι γεμάτο με αυτή την ενέργεια και συντηρείται από αυτή την ενέργεια. Στην πραγματικότητα οι δυνάμεις της θέλησης, της γνώσης και της δράσης μαζί είναι τα μάτια μου. Είναι η πηγή της αθανασίας, η απόλυτη δύναμη της θεραπείας και της θρέψης. Είναι η ενσάρκωση της λαμπερής ζωντάνιας μου. Αυτοί που ξέρουν αποκαλούν αυτό το μάντρα Mrityunjaya, ο κατακτητής του θανάτου. Το μάντρα αυτό επιτρέπει σε κάποιον να ελευθερωθεί από κάθε μορφή δυστυχίας γιατί είναι ο καταστροφέας όλων των ασθενειών. Ο διαλογισμός σε αυτό το λαμπρό φως που εκδηλώνεται με τη μορφή του μάντρα Mrityunjaya δροσίζει την καυτή ζέστη της κοσμικής και πνευματικής φτώχειας. Είναι αγνό, ειρηνικό και παρέχει αδιάκοπη υποστήριξη.
Το φως αυτού του μάντρα ξεπερνά εκατομμύρια ήλιους. Είναι με αυτή τη φωτιά της λαμπερής θεϊκής ενέργειας που καταστρέφω τον κόσμο αστραπιαία και του εμφυσώ ζωή σε χρόνο μηδέν. Δεν υπάρχει τίποτα πέρα από αυτή τη δύναμη.
Με αυτό το μάντρα μπορεί κανείς να νικήσει όλους τους εχθρούς του, τον θυμό, το μίσος, τη ζήλια και την απληστία. Είναι η πηγή της μακροζωίας, της υγείας και της ευεξίας. Με διαφορετικές μορφές και σχήματα, η δύναμη αυτού του φωτός, του Mrityunjaya mantra, διαπερνά ολόκληρο το Σύμπαν. Είναι η πηγή κάθε προστασίας, σωματικής, ψυχικής και πνευματικής. Δεν υπάρχει κανένα μυστήριο ανώτερο από αυτό, το μυστήριο των ματιών μου, η φωτιά που κατοικεί μέσα τους και πώς αυτή η φωτιά εκδηλώνεται με τη μορφή του Mrityunjaya mantra».
ΠΩΣ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΤΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΑΝΤΡΑ
Εμπνευσμένοι από τέτοια λόγια και με οδηγίες από δασκάλους που έχουν διατηρήσει τις παραδόσεις της πρακτικής, πολλοί διαλογιστές έχουν κάνει το Maha Mrityunjaya mantra μέρος της καθημερινής τους πρακτικής. Δεν υπάρχουν περιορισμοί ως προς το ποιος μπορεί να μάθει και να εξασκήσει το μάντρα ούτε είναι απαραίτητο να αγκαλιάσουμε τη μυθολογία που περιβάλλει το μάντρα για να το χρησιμοποιήσουμε. Αρκεί να το προσεγγίσεις με σεβασμό.
Το πρώτο βήμα είναι να μάθετε να απαγγέλλετε σωστά το μάντρα. Αν και μπορεί να φαίνεται μεγάλο, έχει μόνο 32 συλλαβές και μπορούμε να το μάθουμε με λίγη προσπάθεια. Η αργή επανάληψη σε συνδυασμό με το να μάθουμε τι σημαίνουν οι λέξεις του μάντρα θα βοηθήσει στην απομνημόνευσή του.
Μόλις μάθετε το μάντρα, φέρτε το στο μυαλό σας καθώς ξεκινάτε τον καθημερινό σας διαλογισμό ως ένα είδος επίκλησης στην κανονική σας πρακτική. Αφού ηρεμήσετε το σώμα σας και την αναπνοή σας, μπορείτε να κάνετε 3, 11, 21 ή ακόμα και 36 απαγγελίες αφήνοντας τον νου σας να απορροφηθεί από τους ήχους και τον ρυθμό κάθε γραμμής. Αφήστε το μάντρα να τραβήξει την επίγνωσή σας στο κέντρο της καρδιάς ή στο κέντρο των φρυδιών, ό,τι σας φαίνεται πιο φυσικό, και χρησιμοποιήστε αυτό το σημείο ως το επίκεντρο της επίγνωσής σας. Αν απαγγέλλετε το μάντρα για να βοηθήσετε σε ένα πρόβλημα υγείας, εστιάστε την επίγνωσή σας στο κέντρο του αφαλού.
Κάποια στιγμή μπορεί να θέλετε να κάνετε περισσότερες επαναλήψεις σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να θέλετε να το κάνετε αυτό. Μπορεί να περνάτε μια περίοδο κακής υγείας ή χαμηλής ενέργειας. Μπορεί να αναζητάτε μια βαθύτερη αίσθηση ασφάλειας ή εμπιστοσύνης. Μπορεί να αισθάνεστε αγχωμένοι ή συγκλονισμένοι από γεγονότα ή προσκολλήσεις στη ζωή σας. Ο δικός σας θάνατος ή ο θάνατος κάποιου για τον οποίο αφιερώνετε την πρακτική σας μπορεί να πλησιάζει.
Αλλά συχνά τα συναισθήματα που φέρνουν κάποιον σε αυτή την πρακτική προκαλούνται λιγότερο από προβλήματα υγείας και περισσότερο από μια βαθιά ανάγκη να είναι μέρος της αρμονίας της ίδιας της ζωής. Η θρεπτική ποιότητα του μάντρα δρα στον ανθρώπινο νου και στην καρδιά ακριβώς όπως οι δυνάμεις του φωτός, του νερού και του εδάφους ενεργούν στη ζωή ενός φυτού. Το μάντρα μεγεθύνει εκείνες τις ποιότητες της προσωπικότητάς μας που δίνουν στη ζωή μας σκοπό και νόημα.
Στο τέλος οι πολλοί λόγοι που υπάρχουν για να ξεκινήσετε την πρακτική του Maha Mrityunjaya mantra αναδιπλώνονται ο ένας στον άλλον. Είτε για να βελτιώσετε τη ζωή σας είτε για να βοηθήσετε στη μετάβαση προς τον θάνατο, αυτό το μάντρα είναι τελικά ένα μέσο για την αυτοπραγμάτωση, είναι μια τεχνική για να συναντήσεις τον ανώτερο εαυτό σου στα βάθη της ύπαρξής σου.
Μετάφραση - επιμέλεια κειμένου: Μηνάς Ραφαηλίδης.
Aκούστε το εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=3vq6Ot2RiEc.
Οι στίχοι και η μετάφραση στα αγγλικά του μάντρα και μια πολύ ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά:
Yποκλινόμαστε στον ευωδιαστό Σίβα με τα τρία μάτια που θρέφει όλη την ανθρωπότητα ζητώντας ταπεινά μια ζωή γεμάτη υγεία και ευημερία, μια ζωή απελευθερωμένη από τον θανατο. Οπως ο καρπός πέφτει από τον μίσχο του, ας ελευθερωθούμε κι εμείς από τον θάνατο, από τη θνητότητα.
